Mục đích – Vision
Dự án Mảnh Ghép Còn Thiếu là một chương trình được tổ chức phối hợp toàn quốc, huy động các cộng đồng người Việt Nam, Lào, Hmông, Campuchia và những nhóm khác vẫn đang chịu ảnh hưởng của chiến tranh ở Đông Nam Á đóng góp trên diện rộng các kỉ vật cho đài Tưởng Niệm Cựu Chiến Binh Chiến Tranh Việt Nam (Tượng Đài). Chương trình nhằm giúp những cộng đồng này được thể hiện những trải nghiệm quá khứ, lịch sử, và ký ức theo cách riêng của họ. Chương trình đóng góp sẽ được tổng tiến hành vào ngày 30 tháng Tư năm 2025, ngày kỉ niệm 50 năm “kết thúc” của chiến tranh Việt Nam. Dự án này đã có những phiên bản thử nghiệm diễn ra vào ngày 30 tháng Tư năm 2018 và 2019, với những hiện vật đóng góp bởi nhóm VietUnity tại Los Angeles và những người tham gia khác. Trong những năm tới, chúng tôi hy vọng sẽ mở rộng dự án để đón nhận hiện vật từ những cộng đồng khác cũng bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến tranh Việt Nam.
Lịch sử – History
Tượng Đài được coi là một nơi thiêng liêng và an ủi khách đến thăm, đặc biệt là những người trực tiếp bị ảnh hưởng hoặc có người thân qua đời trong cuộc chiến tranh. Khách đến nơi này thường để lại những kỉ vật để tưởng nhớ người thân, hoặc để chia tay với những kí ức đau thương. Từ khi mới thành lập năm 1982, kiểm lâm viên ở đây đã thu nhặt tất cả mọi hiện vật được để lại ở tượng đài, ghi chép và lưu giữ chúng ở một kho lưu trữ quốc gia. Tuy nhiên, khi chúng tôi ghé thăm kho năm 2015, ngay cả với sự giúp đỡ của nhân viên ở đó, chúng tôi cũng chỉ tìm thấy đúng sáu vật thể đóng góp bởi cộng đồng người tị nạn Việt Nam, trong tổng số hàng trăm ngàn vật thể. Tại sao người tị nạn Việt Nam lại không được ghi nhận bởi tượng đài kỉ niệm công cộng này? Những cộng đồng nào cũng bị ảnh hưởng bởi xung đột ở vùng Đông Nam Á cũng không được nhắc đến trong lịch sử này? Đã có chăng những trường hợp loại trừ trực tiếp (tên tuổi của người thân qua đời trong chiến tranh không được khắc vào tượng đài) hay gián tiếp (nơi tưởng niệm này không phải dành cho một số người, không được bỏ lại kỉ vật) nhằm tới những đối tượng Đông Nam Á khỏi đài tưởng niệm quốc gia này? Dự Án Mảnh Ghép Còn Thiếu mong muốn tạo ra không gian cho sự tham gia tập thể của những tiếng nói bị ảnh hưởng bởi cuộc chiến ở Đông Nam Á ở ngay trong đài tưởng niệm này.